Siroz Nedir, Sirozun Nedenleri, Sirozun Belirtileri, Sirozun Sonuçları Nelerdir? Sirozda Yapılması Gerekenler ile Sirozda Yapılmaması Gerekenler Nelerdir?
Siroz Nedir? Kısaca siroz karaciğerde geri dönüşü mümkün olmayan hasar anlamındadır. Mikrobik nedenler dışında alkol kullanımı birincil nedendir. Karaciğer sertleir, küçülür ve görevini yapamaz bir duruma gelir.
Siroz; karaciğer fonksiyonlarının kaybıyla sonuçlanan, normalde karaciğerde bulunan lobül işlevsel birimlerinin sertleşme ve nedbeleşme ile yerini geri dönüşümsüz fibrozis dokusunun aldığı patolojik duruma verilen addır. Ancak bu terim hemen her zaman kronik karaciğer iltihabı için kullanılır.
Siroz sözcüğü Antik Yunanca’da portakal sarısı ya da koyu sarı renk anlamına gelen “scirrhus” sözcüğünden kaynaklanmakla birlikte ilk defa 1826 yılında Laennec tarafından kullanılmıştır.
Türkiye’de sirozun en sık nedenlerinden ikisi viral hepatit enfeksiyonları ve alkol kullanımıdır.Sirozun temel unsurları,fibröz doku artışı ve rejenerasyon nodülleridir.
Belirtileri
Karaciğer çevresinde kaşıntı
Kaşıntıyla beliren 30 dakikayı aşkın normal dışı ağrılar
Devamlı veya 5 dakika aralıklarla gelen mide bulantıları
Nefes darlığı ve aşırı şişkinlik hissi
Karaciğer içinde batma hissi
Çok aşırı terleme ve bayılma krizleri
Sürekli uyuma isteği
Karaciğerin yavaş veya normal dışı çalışması
Tuvalette çıkan kanlı dışkı ile birlikte gelen deri parçaları
Karaciğerin eğrileşmesi ya da omurgaya batması.
Omurilikteki kemiklerin çok aşırı büzüşmesi.
Sindirim zorluğu veya karaciğerde iç tıkanıklığı
Karında anormal derecede şişme
Aşırı İdrar
Karında Biriken Su
Sık burun kanaması
Aşırı gaz birikimi
Sirozda kötü prognoz kriterleri
düşük albümin düzeyi
düşük serum sodyumu
uzamiş pt
persistan sarilik
tedaviye başarisiz yanit
asit varliği
varis kanamalari
nöropsikiyatrik komplikasyonlarin eşlik etmesi
küçük karaciğer
persistan hipotansyon
etiyolojik ajan(alkol)
Siroz, karaciğerde geri dönüşümü olmayan hasar anlamına gelse de, sirozun erken evresinde (Child A veya erken Child B) olan bir kişi, karaciğer uzmanları tarafından yapılan uygun bir tedaviyle uzun yıllar boyunca oldukça aktif bir yaşam sürebilir. Diğer yandan, ilerlemiş (Child C evresindeki) siroz, uzman görüşü alınması gereken karaciğer nakli gerekliliğine işaret eder.
Yapılması gerekenler
Hastalığın derecelendirilmesi ve uygun tedavinin belirlenmesi için, bir karaciğer uzmanıyla birlikte ayrıntılı değerlendirme yapılması gerekir.
Erken sirozda her 1-3 ayda, ilerlemiş sirozda ise her 1-4 haftada düzenli karaciğer fonksiyon testleri ve izlem yapılmalıdır. Kontrollerin hangi sıklıkla yapılacağı, hastalık belirtilerine ve hastalığın şiddetine bağlı olarak doktorunuz tarafından belirlenir.
Kronik karaciğer hastalığında, optimum karaciğer fonksiyonu için sağlıklı beslenme çok önemlidir. Yaygın inancın aksine, şiddetli sarılık varlığı dışında, karaciğer hastalığının çok ileri evrelerine kadar hastaların sindirim sistemi normal çalışabilmektedir. Dolayısıyla, karaciğer hastalığının tüm tiplerinde, yağlı gıda ve proteinlerden tamamen kaçınma gerekliliği pek doğru değildir. Halk arasındaki bu yanlış bilgilenme, bir çok karaciğer hastasının gıdasız kalmasına, kilo kaybetmesine ve sağlığın daha hızlı bozulmasına neden olabilmektedir.
Hepatit B ve hepatit C kaynaklı sirozlarda hekiminizin uygun gördüğü ilaç tedavisi seçenekleri de bulunmaktadır.
Yapılmaması gerekenler
Alkole bağlı sirozda, ne pahasına olursa olsun alkolden kaçınılmalı ve hepatit C başta olmak üzere tüm diğer siroz tiplerinde ise alkol kısıtlanmalıdır.
Özellikle virüse bağlı sirozda, aşırı fiziksel aktiviteden kaçınılmalıdır. Ancak bu sürekli ve zorunlu yatak istirahatı anlamına gelmemektedir. Makul düzeyde hareket ve aktivitenin sürdürülmesi önerilir.
Sirozun ileri evrelerinde, yetersiz kan pıhtılaşması ve kanama eğilimine bağlı olarak, temas sporlarından kaçınılmalıdır.
Karaciğer yetersiz olduğundan rastgele kullanılan ilaçlar karaciğere ve tüm vücuda zarar verebilir. Bu nedenle doktora danışmadan herhangi bir ilaç, vitamin, takviye ürün kullanımından kaçınılmalıdır.
Karaciğer nerededir, karaciğer ne işe yarar, karaciğer olmazsa yaşanılır mı?