Ankara’nın Nallıhan ilçesinde oturan biri Türkiye’nin hangi coğrafi bölgesinde yaşıyor demektir?
Cevap: Karadeniz bölgesi
Nallıhan
Nüfusu: 30.299 kişi
Yüzölçümü: 1.967 km2
Rakımı: 625 m
Şehir Merkezine Uzaklığı: 160 km
Uzun tarihi süresince, Hitit ve Frig uygarlıklarının, Bitinya Krallığının, Pers İmparatorluğunun, Makedonya kralı Büyük İskenderin, Roma ve Bizans İmparatorluklarının hakimiyetinde kalmış, Müslüman Arapların İstanbul seferleri sırasında da iki defa Arap istilasına uğramıştır. Romalıların Bitinya kralına karşı açtıkları savaş sırasında yakılıp yıkılmıştır ancak yörenin ticaret ve tarıma elverişli olması nedeniyle yeniden canlanmasını sağlamıştır. Roma İmparatorluğunun parçalanmasından sonra Doğu Roma sınırları içinde kalmıştır. 1071 yılında yapılan Malazgirt Savaşından sonra Türklerin yönetimine giren kent, Haçlı Seferleri sırasında yeniden Bizanslıların eline geçmiştir. Daha sonra tekrar Türk hakimiyetine giren bu topraklar önce Danişmentliler Beyliğinin, daha sonra da Anadolu Selçuklu Devletinin topraklarına katılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti’nin 1308 yılında yıkılmasını takiben Candaroğulları Beyliğinin yönetimine girmiş, Orhan Bey zamanında ise Osmanlı Beyliği topraklarına katılmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu vezirlerinden Nasuh Paşa’nın 1599 yılında burada bir han yaptırması ile ilçe oluşmuş ve adını bu handan almıştır. Günümüzde harap haldedir. İlçede bu han ile aynı tarihlerde yapılan cami ve hamam da bulunur.
İlçe arazisi engebelidir. Batıda Andız (1420 m), kuzeyde Sarıçalı (1740 m), doğuda Karageriş (1507 m) ve güneyde Sündiken (1800 m) ile çevrilidir. Nallıhan dağları çam ormanları ve meşeliklerle kaplıdır. Bölgede bulunan küçük akarsular ilçenin Eskişehir ile sınırını oluşturan Sakarya nehrine dökülürler. İlçenin iki önemli akarsuyu Nallıhan çayı ve Aladağ çayıdır. Sakarya nehri bölgenin en büyük akarsuyudur. Uyuzsuyu Şelalesi ve Soğukkuyu Şelalesi gibi su kaynaklarının yanı sıra, Bozyaka göleti, Çamalan göleti ve Eymir göleti gibi sulak alanları da vardır. İlçe İç Anadolu ve Batı Karadeniz bölgelerinin iklim özelliklerini taşır. İlkbahar ve Sonbahar ve Kış ayları genellikle yağışlı, yaz ayları kurak geçer. İlçede 75 köy yer alır. İlçe ekonomisi tarım, hayvancılık, ticaret ve kamu sektörü istihdamı ile Çayırhan ve Sarıyar kasabalarındaki Madencilik ve Enerji sektöründeki istihdama göre şekillenir.
İlçenin mesire yerleri koruma altına alınmış olup, halka açıktır. Hoşebe (ardıç ormanları), Nallıhan Kuş Cenneti, Anıt Ağaç (Kaba Ardıç), Yaban Koyunu Üreme Sahası, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Asarlık Tepeleri Ilıca Şelelasi ve Sarı Çalı bölgesi ilçenin önemli turist çekim merkezlerini oluştururlar.
İlçenin Emremsultan köyünde 13. yüzyılda yaşamış Yunus Emre’nin hocası Tapduk Emre türbesi, Tabduk Emre kızı Bacım Sultan’ın türbesi, Tapduk Emre’nin müridi Ömer Şeyh, Cafer-i Sadık ve Horasan erlerinden Hasan Dede türbesi bulunur. Her yıl Ağustos ayının son Pazar günü Tapduk Emre’yi anma törenleri düzenlenir.
İlçe aynı zamanda İğne Oyaları, Halı ve Kilim, Bez Dokumacılığı, Bindallı İşleri ve Telkari gibi el sanatları alanında da adını duyurmuştur.
İlçenin İdari Yönetimi
Yönetim Biriminin Adı : Tel No: Faks No:
Kaymakamlık 785 10 01 785 15 67
Belediye Başkanlığı 785 10 11 785 45 60
Cumhuriyet Başsavcılığı 785 52 06 785 26 75
İlçe Halk Kütüphanesi Memurluğu 785 31 11
İlçe Kütüphane Müdürlüğü 785 31 11
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 785 20 09 785 16 59
Nallıhan Turizm Gönüllüleri Derneği 785 59 35
Sağlık Müdürlüğü 785 10 60 785 11 60
Turizm Bürosu 785 53 93
Ankara’nın ilçeleri
Akyurt Altındağ Ayaş Balâ Beypazarı Çamlıdere Çankaya Çubuk Elmadağ Etimesgut Evren Gölbaşı Güdül Haymana Kahramankazan Kalecik Keçiören Kızılcahamam Mamak Nallıhan Polatlı Pursaklar Sincan Şereflikoçhisar Yenimahalle
Karadeniz Bölgesi Türkiye’nin kuzeyinde Karadeniz kıyısı boyunca uzanır.
Karadeniz Bölgesi’nin yeryüzü şekilleri
Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz’den alan, Sakarya Ovası’nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu, İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgeleriyle ve adını aldığı deniz ile komşulardır. Türkiye’deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi’nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.250.076 nüfusuyla Samsun ardından Trabzon ve Ordu’dur.
Batı Karadeniz; Orta ve Doğu Karadeniz bölümünden daha düz olduğu için burada nüfus dağınık olarak serpilmiştir. Orta ve özellikle Doğu Karadeniz bölümünde ise engebe ve yükselti fazla olduğundan dolayı nüfus toplu olarak dağılmıştır.
Batı Karadeniz Bölümü
Batı Karadeniz Bölümü, Karadeniz Bölgesi’nin üç bölümünden, en batıda olanıdır. Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik’in doğusuna kadar uzanır. Bölüm genel olarak dağlıktır..
Orman ürünleri ve ormancılık önemli gelir kaynağıdır. Bolu ve Düzce çevresinde çok sayıda kereste fabrikası bulunmaktadır. Zonguldak çevresi maden çıkarımı, Ereğli-Karabük çevresi maden işletmeleri ile Türkiye ekonomisine önemli katkıda bulunur. Batı Karadeniz’in en önemli katkısı ise maden çıkarma ve işleme alanındadır. Bölgenin önemli şehirlerinden birisi olan Karabük’de giderek gelişimini sürdürmektedir.
Özellikle son yıllarda Batı Karadeniz bölgesinin en önemli gelir kaynaklarından biri turizmdir. Bölgedeki Amasra, Kastamonu, Safranbolu, Ereğli, Eskipazar ve Bolu gibi turistik merkezler yerli ve yabancı turistlere alternatif turizm hizmetleri sunarak ekonomiye önemli katkı sağlamaktadır. Eskipazar’da Hadrinapolis antik kenti bulunmaktadır. Yağış miktarı 1500-1600 milimetre arasındadır.
Orta Karadeniz Bölümü
Orta Karadeniz Bölümü, Karadeniz Bölgesi’nin orta bölümüdür. Melet Çayı’ndan Sinop’un doğusuna kadar uzanır. Doğu Karadeniz Bölümü’ne göre güneye daha fazla sokularak Tokat ve Çorum illerinin büyük bölümleri ile Amasya ilinin tamamını içine alır.
Yer şekilleri Doğu ve Batı Karadeniz’e oranla daha sadedir. Dağların yükseltisi azalmış ve dağlar içeriye çekilmiş durumdadır. Bunun sonucunda tarım alanları ve ulaşım çok gelişmiştir. En gelişmiş şehri Samsun’dur.
Orta Karadeniz, Doğu Karadeniz’e nazaran en az yağış alan, kıyı ile iç kesim arasında farklılığın en az olduğu bölümdür. Yine de yağış boldur ve yağışlar her mevsime dengeli olarak dağıldığından kurak mevsim yoktur. Türkiye ekonomisine katkısı daha çok tarım alanındadır. Yağış miktarı 1000 milimetreye kadar çıkmaktadır. Dağları kıyıya paralel uzanır. Başlıca dağları Canik Dağları, Akdağ ve Kocadağ’dır.
Bu bölümde tarım alanları daha çoktur. Yeşilırmak, Kızılırmak ve Kelkit Çayı’nın aşağı kesimleri buradadır. Yeşilırmağın denize döküldüğü kesimde Çarşamba delta ovalarını oluşturmuşlardır. Ayrıca iç kesimlerde Suluova, Niksar, Erbaa ve Merzifon ovaları yer alır. Bu bölümde yağışlar doğu bölümüne göre daha azdır. Çünkü buradaki dağlar, doğudakiler kadar yüksek değildir. Denize etkisi iç kesimlere kadar sokulabilmektedir. Bu durum, kıyı ile iç kesimler arasındaki iklim farklılıklarının belirgin olmamasına neden olmuştur.
Doğu Karadeniz Bölümü
Doğu Karadeniz Bölümü, Karadeniz Bölgesi’nin en dağlık, en fazla yağış alan, bulutlanmanın çok olduğu, nem oranının en fazla olduğu bölümdür.
Bölgede en çok balıkçılık ve tarım yapılan bölümdür ve halk geçimini balıkçılık ve tarımdan kazanır. Ayrıca Karadeniz Bölgesi’nin en çok çay, fındık ve mısır yetiştirilen bölümüdür. Ulaşımın en zor, engebeli ve en çok göç veren bölümüdür. Tarım alanı kıyı şeridi boyunca dardır. Bölgenin engebeli olmasından dolayı makineleşme azdır.
Rize, Artvin, Trabzon, Giresun, Gümüşhane ve Bayburt önemli yerleşim merkezidir. Bölgenin en gelişmiş illeri Trabzon ve Rize’dir. Türkiye’de yaylacılık merkezi olan alpin çayırlıkların en güzel örnekleri Doğu Karadeniz Bölümü’nde, özellikle Rize çevresinde görülür. Ayder, Anzer, Çağırankaya yaylaları bunlara örnektir. Yıllık yağış oranı 2500 milimetreye kadar ulaşır.
Bölgede eski adı “Şerah” olan bir krater gölü Uzungöl bulunur. Uzungöl yaklaşık 1000 metre uzunluğu, 500 metre eni ve ortalama 15 metre derinliğe sahip bir dağ gölüdür. Ormanlar arasında yer alan gölde alabalık yetiştirilir. Of’a olan uzaklığı yaklaşık 38 kilometredir ve Of’dan dolmuşlar bulunmaktadır. Yolun büyük kısmı asfalttır.
Kıyı ile iç kesimler arasında iklim ve bitki örtüsü birbirinden tamamen farklıdır. Kıyı şeridinde tipik Karadeniz iklimi hüküm sürer. Doğu Karadeniz Bölümü’nde işletilen en önemli yer altı zenginliği, Artvin yakınlarındaki Murgul’da bulunan bakır madenidir. Türkiye’de üretilen bakırın büyük bir kısmı bu bölümdeki yataklardan elde edilir. Çıkarılan bakır cevheri Murgul ve Samsun’daki fabrikalarda işlenir.
Trabzon’daki Atatürk Köşkü, Giresun Kalesi, Doğu Karadeniz’deki tek ada olan mitolojik Giresun Adası (Aretias), Kümbet Yaylası ve Bektaş Yaylası, Maçka’daki Sümela Manastırı ve her yıl düzenlenen yayla şenlikleri bölümün önemli turizm değerleridir.
Akarsu ve gölleri
Akarsu açısından Türkiye’nin en zengin bölgelerinden birisi olup, Karadeniz Bölgesi’nden çıkan sular Karadeniz’e dökülmektedir. Türkiye’nin en uzun nehri Kızılırmak, bölgenin Orta Karadeniz bölümü kıyısında denize dökülmektedir. Orta Karadeniz bölümünün bir diğer önemli akarsuyu da Samsun ilinin Çarşamba ilçesinden Karadeniz’e dökülen Yeşilırmak’tır. Sakarya Nehri de Marmara Bölgesi sınırları içinde denize dökülmektedir.
Çoruh Nehri, dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biridir ve Artvin ilinin en büyük akarsuyudur. Bu illerdeki hemen hemen bütün çay ve dereler Çoruh’un kollarını oluştururlar.
Kaynağını Mescid Dağı’nın batı yüzünden alır. Önce batı doğrultusunda akıp Bayburt ve İspir’den geçtikten sonra bir yay çizerek, Yusufeli’nin Yokuşlu köyü önünde Artvin il sınırlarına girer. Yusufeli, Artvin ve Borçka’nın içerisinden geçtikten sonra Borçka’nın Muratlı kasabasından geçerek burada il ve ülke sınırlarını terk eder ve Batum’da Karadeniz’e dökülür. Toplam uzunluğu 376 km’dir. Doğu Karadeniz bölgesindeki en önemli akarsulardan biri de Kelkit Çayıdır. Uzunluğu 320 km olan Kelkit Çayı, Sivas’ın Karadeniz bölgesindeki Akıncılar, Suşehri, Gölova, Koyulhisar ilçeleri ile, Giresun’un Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk ilçelerinden geçerek Orta Karadeniz bölgesine ulaşarak vadiler aracılığı ile Karadeniz’e dökülür.
Karadeniz Bölgesi sınırları içinde birçok doğal ve yapay göl vardır. Başlıca doğal göller Yeniçağa, Efteni ve Abant gölleridir.
Karagöl, Şavşat ilçe merkezinin 48 km kuzeyinde yer almaktadır. Sahara Yaylası ise ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.
Başlıca yapay göller Sarıyar, Çamlıdere ve Gökçekaya baraj gölleri ile Tortum, Sera, Abant, Yedigöller ve Zinav gölleridir. Ordu’nun Ulubey ilçesi Ohtamış köyünde bulunan Ohtamış Şelalesi 30 metre yüksekliğiyle Karadeniz’in en büyük şelalesidir. Turizm için ideal yerlerden biridir. Bunun dışında Karadeniz Bölgesi’nde fındık, çay, kivi gibi besinler çok üretilir. Bu da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Fındık, sahil şeridi boyunca yetiştirilir.
Türkiye’nin kuzeyinde, Sakarya’nın doğusundan Gürcistan’a kadar Karadeniz’e paralel olarak bir şerit gibi uzanır.
Yüzölçümü
Gerçek alanı olan 122.121 km² ile Türkiye topraklarının %18’ini kaplar. Bölge doğu ve batı doğrultusunda 1400 km, kuzey ve güney doğrultusunda 100–200 km ile bir şeride benzer.
Millî parklar
Bölgedeki milli parklar; Kastamonu ve Bartın sınırları içinde kalan Küre Dağları Millî Parkı, Trabzon ilindeki Altındere Millî Parkı Milli Parkı, Kastamonu ili ile Çankırı ili sınırları içerisinde yer alan Ilgaz Dağı Millî Parkı, Bolu ilinin Zonguldak iline komşu olduğu kesimde kurulan Yedigöller Millî Parkı ve büyük bir bölümü Rize ili Çamlıhemşin ilçesi, küçük bir bölümü de Artvin ili Yusufeli ilçesi sınırları içinde kalan Kaçkar Dağları Millî Parkı’dır. 51.500 hektarlık bir alanı kaplayan Kaçkar Dağları, 1994 yılında milli park ilan edilmiştir. Türkiye’deki 33 Milli Park alanından birisi olan Hatila Vadisi Millî Parkı sahası, merkez ilçe sınırları içerisindedir, Hatila Vadisi’ndeki Hatila Deresi ve birçok yan derelerini içerir. Karagöl Sahara Millî Parkı, Türkiye’deki 33 Milli Park alanından birisidir ve Artvin’in Şavşat ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup iki ayrı sahadan oluşur: Bunlar Karagöl ve Sahara Yaylası’dır.
İklimi ve bitki örtüsü
Kıyıda yıl boyu yağışlı ve ılıman Karadeniz iklimi görülür. Bu iklimin oluşmasının sebebi; Karadeniz’den gelen nemli hava kütlelerinin kıyıya paralel uzanan Kuzey Anadolu dağ yamaçlarına bol yağış bırakmasıdır. Türkiye’nin en yağışlı bölgesi olan Karadeniz’de yağışlar bir mevsimde yoğunlaşmamış, yıl geneline yayılmıştır. Karadeniz Bölgesi’nde yaz kuraklığı ve orman yangınları yaşanmaz. Nemlilik ve bulutlanmanın fazla olması nedeniyle yıllık ve günlük sıcaklık farkları en az bu bölgededir. Dağlar kıyıya paralel uzandığından, dağların gerisinde kalan iç kesimleri deniz etkisi altına alamamış ve iklim karasallaşmıştır ve kuraklaşmıştır. Bununla birlikte Orta Karadeniz bölümünde yükseltinin az olması, Kızılırmak ve Yeşilırmak Vadileri’nin varlığı, bu bölümde denizel etkinin vadi tabanlarından iç kesimleri sokulmasına sebep olur.
Bölgenin doğal bitki örtüsü, kıyılarda nemlilik ve yağışın fazla olması sebebi ile geniş yapraklı gür ormanlardan oluşur. Türkiye ormanlarının %25’ini barındırır ve sahip olduğu ormanlar bakımından Türkiye’nin en çok orman olan bölgesidir.
Ulaşım
Eskiden deniz yolundan başka ulaşım olanağı olmayan Karadeniz Bölgesi, günümüzde ulaşım olanağı açısından gelişmiş bir düzeydedir. Birçok iskelesi de bulunan bölgenin başlıca limanları Zonguldak, Samsun ve Trabzon kentlerindedir. Zonguldak ve Samsun limanları birer demiryolu hattıyla Anadolu’nun iç kesimlerine bağlanır. Karadeniz kıyı yolu, bölgenin kıyı kesiminde yer alan birçok kenti birbirine bağlar. Bu yolun en doğusunda yer alan Sarp sınır kapısı, Türkiye ile Gürcistan arasındadır. Amasya, Trabzon, Ordu-Giresun, Tokat, Samsun, Zonguldak, Sinop ve Kastamonu’da havaalanları vardır.
İller
İl merkezleri temel alındığında, Karadeniz Bölgesi sınırları içinde yer alan 18 ili şunlardır:
Karabük
Düzce
Amasya
Artvin
Bartın
Bayburt
Bolu
Gümüşhane
Samsun
Trabzon
Sinop
Zonguldak
Tokat
Rize
Ordu
Çorum
Kastamonu
Giresun