Tamamlanmış Güneş Santrali alırken dikkat edilmesi gereken hususlar :
Türkiye birincil kaynaklara göre elektrik enerjisi kurulu gücü 86.966 MWe şeklindedir. Bu büyüklüğün % 5,2’si yani 4.617 MWe’‘si Güneş Santrali yatırımlarıdır.
Özellikle lisanssız elektrik düzenlemesinden sonra güneş enerjisine çok büyük bir rağbet olmuştur, prosedürün çok fazla karmaşık olmaması ve Türk insanın pratik para kazanma yöntemi bulması bu işi kamçılamıştır.
Bu anlamda çok güzel yatırımların yanı sıra efektif olmayan projelerde yapılmıştır ancak kısa sürede piyasa bunu algılamış ve işler genel anlamda yoluna girmiş denilebilir .
Türkiye’nin gerek ışınım değerlerinin genel anlamda çok iyi olması gerekse “Yenilenebilir Enerji” düzenlemesi, alım süresini 10 yıl ve alım fiyatının da 133 USD / MWh olması, yatırım bedeli ile gelirlerin aynı para birimi üzerinden (USD) olması da bu sektörde önemli gelişmelere sebep olmuştur, bitirilen projeler karlı fiyatlarla satılarak 2. El piyasası olmuş durumdadır.
Bitmiş bir projeyi (2. El bir tesisi) alırken dikkat edilmesi gereken bazı hususları şöyle ifade edebiliriz:
1. Güneş santralinin mutlaka bir şirket üzerine kayıtlı olmasına özen gösterilmelidir (Tüzel kişilik olarak, AŞ veya Ltd Şti )
2. Şirket satın alma işlemini bir danışmanla birlikte yürütülmesi yerinde olacaktır. Konuyu bilen bir Avukat ve Mali Müşavir eşliğinde incelemek önemlidir
3. 10 yıl alım süresi olduğu için, kaç yıl garantili alım süresi kaldığına dikkat etmek tesisin değeri noktasında önemli bir unsurdur.
4.Santralde kullanılan panel, invertör, çelik konstrüksiyon vb. ana ekipman tedarikçilerini inceleyip, bakım garantileri kontrol edilmelidir.
5. EPC’yi yapan firma incelenip, araştırılmalıdır.
6. Ticari işletmeye girdiği andan itibaren tüm kesilen EDAŞ faturlarına bakılmalı,santralin verimliliği tespit edilmelidir.
7. Uzman bir danışmanlık şirketine expertiz yaptırılması da yerinde olacaktır.
8. Kredi kullanmış ise tüm detayların öğrenilmesi elbette gerekecektir.
9. İşletme devri ile birlikte tesisin arsa ve binalarına ilişkin tapu devirlerinin de yapılmasını da öncelikle yapmak da önemlidir (Kimi taşınmazlar satış vaadi yolu ile alınmış olabilir, satış vaadi gereklerinin yerine getirilip getirilmediği kontrol edilmeli, ardından en uygun işlem için bir hukukçudan bilgi ve yardım da alınmak yerinde olacaktır)
Ali Rıza ÖNER
Elektrik Mühendisi