ADLİ YARDIM NEDİR? ADLİ YARDIMDAN İSTİNAF VE TEMYİZ AŞAMASINDA YARARLANMAK MÜMKÜN MÜDÜR?
Adli yardımdan temyiz ve istinaf aşamasında da yararlanmak mümkündür. Bu konudaki T.C., YARGITAY Onbirinci Hukuk Dairesi,E:2013/12531, K:2013/17725 ,T: 07.10.2013 Tarihli kararları yazının altında sunulmaktadır.
ADLİ YARDIM NEDİR?
Adli yardım talebinin reddine ilişkin kararlara karşı, tebliğinden itibaren bir hafta içinde kararı veren mahkemeye dilekçe vermek suretiyle itiraz edilebilir. Kararına itiraz edilen mahkeme, itirazı incelemesi için dosyayı o yerde adli yardım talebi yapılan hukuk mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için birinci daireye, o yerde adli yardım talebi yapılan hukuk mahkemesinin tek dairesi bulunması hâlinde ise aynı işlere bakmakla görevli en yakın mahkemeye gönderir. İtiraz incelemesi neticesinde verilen karar kesindir. Adli yardım talebi reddedilirse, ödeme gücünde sonradan gerçekleşen ciddi bir azalmaya dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir. Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz.
T.C.
YARGITAY
Onbirinci Hukuk Dairesi
E:2013/12531
K:2013/17725
T: 07.10.2013
Kanun Yoluna Başvuru Sırasında Adli Yardım Talebi
Yetkili Mercii
Fakirlik Şartı
Haklı Olma Şartı
Özet: Temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar vermeye yetkili merciin, temyiz incelemesi yapmakla görevli bulunan ilgili Yargıtay dairesi olduğu, adli yardım talebinde bulunan kimsenin, kendisiyle ailesini geçindirmek bakımından önemli bir zarurete düşürmeksizin davanın gerektirdiği giderleri ödemekten kısmen veya tamamen acz içinde bulunduğunu (fakirlik şartı) ve davasında veya savunmasında haklı olduğunu (haklı olma şartı) ispat edip bu iddialarını dayandırdığı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorunda olduğu gözetilmelidir.
(6100 s. HMK m. 335, 336/2-3, 337/2, 448)
(1086 s. HUMK m. 426/D, 432)
Taraflar arasındaki davadan dolayı Beyoğlu (Kapatılan) Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 31.05.2011 gün ve 2009/91-2011/91 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Yusuf vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin V… markasının sahibi olduğunu, davacının V… ibareli markası ile Medusa Başı şeklinin TPE nezdinde tescilli bulunduğunu, davalıların davacıya ait tescilli ve dünyaca ünlü tanınmış markaları haksız ve izinsiz olarak kozmetik ürünlerine ait ambalajlar üzerinde kullandığını, müvekkiline ait MEDUSA BAŞI ŞEKİL markalarında yer alan desenlerin 5848 sayılı Yasa kapsamında eser niteliğinde olduğunu ileri sürerek, davalıların, davacı firmanın marka ve telif haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden fiillerinin tespiti, durdurulması ve men’i ile şimdilik marka hakkına tecavüzden dolayı 3.500 TL maddi tazminat, 4.000 TL itibar tazminatı ve 2000 TL manevi tazminatın, FSEK kapsamında telif hakkına aykırılık nedeniyle 1.500 TL maddi ve 1.500 TL manevi tazminatın faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili ıslah dilekçesi ile, FSEK kapsamında talep ettiği maddi tazminat istemini 14.625 TL’ye çıkarmıştır.
Davalı Yusuf, diğer davalı firmanın yetkilisi olduğunu, matbaacılık üzerine faaliyet gösterdiğini, ele geçen malları iş yerine bir müşterinin bıraktığını, kendisinin sadece etiket bastığını, istenen tazminat bedelinin yüksek olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalıların davacının hak sahibi olduğu marka ve eseri aynen taklit ederek davacının izni olmaksızın film, baskı kalıbı gibi gereçlerle çoğalttıkları, davalıların sadece taklit ürünlere ambalaj etiket basan bir matbaa olarak faaliyet gösterdiği ve somut olayda davacının gerçek zararının tespitinin mümkün olmadığı, davacının markaya tecavüz nedeniyle talep ettiği 3500 TL tazminatın somut olayın özelliklerine uygun olduğu, söz konusu taklit markalı ürünler piyasaya sürülmüş olsa idi, markayı kullanan tüketici nezdinde, davacı şirket markasının itibar kaybetmesine neden olacağı kaçınılmaz olduğundan davacının 500-TL itibar, 500-TL manevi tazminatına hak kazandığı, dava konusu medusa başının davacı tarafından yaratıldığı ve bunların eser sahibinin davacı olduğu, davacının şekil markası FSEK kapsamında korunduğundan, davacının FSEK kapsamında da maddi ve manevi tazminata hak kazandığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı davalı Yusuf temyiz etmiştir.
1- Dava, marka ve telif haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden İllilerinin tespiti, önlenmesi ile maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve kararı, davalı Yusuf adli yardım talepli olarak temyiz etmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 336/3. maddesi uyarınca kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a yapılır. Aynı Yasa’nın 448. maddesi uyarınca bu Kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır. 336/3. maddesi, bu Kanun’un yargı yolu ve göreve ilişkin hükümlerinden olmadığından, geçici 1. madde kapsamında da değildir. Dolayısıyla anılan davalının temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar vermeye yetkili mercii, temyiz incelemesi yapmakla görevli bulunan Dairemizdir.
Bu çerçevede davalı Yusuf’un adli yardım talebi ile ilgili olarak yapılan İncelemede, 6100 SK.’nun 335 vd. maddeleri uyarınca, adli yardım talebinde bulunan kimsenin, kendisiyle ailesini geçindirmek bakımından önemli bir zarurete düşürmeksizin davanın gerektirdiği giderleri ödemekten kısmen veya tamamen acz içinde bulunduğunu (fakirlik şartı) ve davasında veya savunmasında haklı olduğunu (haklı olma şartı) ispat etmesi gerekir. Aynı Yasa’nın 336/2. maddi-sine göre de talepte bulunan kişi, iddiasını dayandırdığı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır. Somut uyuşmazlıkta ise mümeyyiz davalı tarafça sunulan adli yardım talebine ilişkin dilekçelerin ekinde, taleplerim haklı gösterecek hiçbir bilgi ve belgeye yer verilmemiştir. Bu durum karşısında Dairemizce davalı Yusuf’un kanun yoluna ilişkin harç ve giderler bakımındım adli yardım talebinin HMK’nın 337/2. maddesi uyarınca reddine karar verilme-.l gerekmiştir.
2- Yukarıdaki bentte açıklanan nedenlerle Dairemizce adli yardım talebinin reddine karar verildiğinden, bu kez mahkemece davalı Yusuf’a, adli yardım taleplerinin reddedildiğinin bildirilmesi, mümeyyiz davalı tarafça itiraz edilmediği takdirde, 1086 sayılı HUMK.’nın 5236 sayılı Kanun ile değişik 432. maddesi yollaması ile 426/D maddesi uyarınca peşin temyiz harcının ve dosyanın Yargıtay’a şevki giderinin ikmali için davalı Yusuf’a HUMK.’nın anılan hükümleri uyarınca gerekli meşruhatı havi davetiyenin usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Ancak davalı Yusuf tarafından Dairemizce verilen adli yardım talebinin reddine ilişkin karara itiraz edildiği takdirde, 11.04.2013 tarih 6459 sayılı Yasanın 23. maddesi ile değişik HMK’nın 337/2. maddesi gereğince işlem yapılması gerektiğinden dosyanın mahalline iadesine karar verilmiştir.
Sonuç: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı Yusuf’un adli yardım talebinin reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle mahkemece Dairemizin adli yardım talebinin reddi kararının Yusuf’a tebliği ve sonucuna göre işlem yapılmak üzere dosyanın mahalline iadesine, 07.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
ANKARA BAROSU ADLİ YARDIM YÖNERGESİ:
ANKARA BAROSU ADLÎ YARDIM ÇALIŞMA YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1.
Bireylerin hak arama özgürlüklerinin en üst düzeyde yaşama geçirilmesi için çalışmak,
Avukatlık ücreti ve yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanların haklarını
aramaları için gerekli hukuksal yardımdan yararlandırılmaları, hukuk kurallarının egemenliği
ve insan haklarına saygının en üst düzeye çıkarılmasını amaçlar.
Kapsam
Madde 2.
Bu Yönerge, Avukatlık Kanununun 176-178 inci maddeleri uyarınca Adli Yardım
Hizmetinden yararlanmak isteyenlere sağlanacak Avukatlık hizmetlerinin veriliş usulleri ile
Avukatlık hizmetlerini sağlayacak Avukatların belirlenmesini, verilen hizmetlerin
ücretlendirilmesini, denetlenmesini ve işleyişini kapsar.
Yetki
Madde 3.
Avukatı görevlendirme yetkisi Baro’ya aittir. Baro, bu yetkisini Ankara ili sınırları içerisinde
kullanır. Merkez’in Baro adına görevlendirdiği Avukat; görevlendirildiği konuya ilişkin
hukuki yardımı, başvuruları ve araştırmaları yapar.
Avukat görevlendirilmesine ilişkin talepler, kural olarak, ilgilinin kendisi tarafından yapılır.
Kurum ve kuruluşlar aracılığıyla yapılan talepler ilgili yönetim kurulu üyesine de bilgi
verilerek dikkate alınır.
Tanımlar
Madde 4.
Bu yönergenin uygulanmasında:
Baro : Ankara Barosu’nu,
Yönetim Kurulu : Ankara Barosu Yönetim Kurulu’nu,
Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi : Adli Yardım Merkezi’nden sorumlu Yönetim Kurulu
Üyesini,
Merkez : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi’ni,
Büro : Ankara Barosu Adli Yardım Bürosu’nu,
Başkan : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Başkanı’nı,
Başkan Yardımcıları : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Başkan Yardımcılarını,
Sayman : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Saymanını,
Genel Sekreter : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Genel Sekreterini,
Divan Kurulu : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi’nin Başkan, Başkan Yardımcıları,
Sayman ve Genel Sekreter’den oluşan Üyelerini,
Üye : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Üyesi’ni,
Görüşmeci : Adli Yardım Bürosunda istem sahipleri ile görüşme yapan avukatı,
Personel : Adli Yardım Bürosunda görevlendirilen Baro çalışanını,
Avukat : Adli Yardım Bürosu Gönüllü Listesinde bulunan avukatları,
İstem Sahibi : Adli Yardım Bürosundan Adli Yardım talebinde bulunan kişiyi,
Kanun : Avukatlık Kanunu’nu,
Yönetmelik : Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliği’ni,
Yönerge : Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Çalışma Yönergesi’ni,
ifade eder.
Referans ve İlgili Dokümanlar
Madde 5.
Bu Yönergenin uygulanmasında, Referans ve İlgili Dokümanlar:
T-AY-SDD : Sistem Dizayn ve
Geliştirme
Programı
Adli Yardım
Modülü’nü,
T-AY-BEKLEYEN : Bekleyen Adli Yardım Müracaatlarını,
T-AY-ÖDEME : Adli Yardım Bürosu Ödeme Sistemi’ni,
F-AY-001 : Adli Yardım Bürosu Karar Kartonu’nu,
F-AY-002 : Adli Yardım Bürosu Başvuru
Dilekçesi’ni,
F-AY-003 : Adli Yardım Bürosu İstem Sahibi ile
Görüşme
Tutanağı’nı
F-AY-004 : İstem Sahibinden Yönetmelik 6/a
maddesi Gereği
eder. Alınan Taahhütname’yi, ifade
İKİNCİ BÖLÜM
Adli Yardım Bürosu
Madde 6.
Adli yardım hizmetleri, Baro Yönetim Kurulunun sorumluluğunda Büyükşehir Belediyesi
sınırları içerisinde ve ilçelerinde Adli Yardım Bürosu tarafından yürütülür.
Adli yardım bürosu; Adli Yardım Merkezi, görevli avukatlar ve büro personelinden oluşur.
Büro Personeli
Madde 7.
Adli yardım Bürosunda, Ankara Barosu Başkanlığı tarafından istihdam edilen yeterli sayıda
personel görev yapar. Büro Personeli, Adli yardımdan sorumlu yönetim kurulu üyesinin
sorumluluğunda ve denetiminde çalışır. Büro personeli Merkez Başkanı tarafından verilen
görevleri yerine getirir.
Büro Personelinin asli görevleri şunlardır:
Adli Yardım Merkezi tarafından alınan kararlarla ilgili yazışmaları yapmak,
Adli yardım nöbet listelerini hazırlamak ve bunların duyurulmasını sağlamak,
Adli yardım bürosu defter ve kayıtlarının düzenli olarak tutulmasını sağlamak,
Adli Yardım Merkezine yapılan başvuruları Kurula sunmak,
İstek sahiplerinin başvurularına ilişkin evrakları dosya haline getirmek ve muhafazasını
sağlamak,
Ücret ödenmesine karar verilen evrakları Baro Yönetim Kuruluna sunmak ve tahsilâta esas
evrakları hazırlamak,
Adli Yardım Merkezi tarafından belirlenecek kararları Adli Yardım panosunda duyurmak,
İstatistik verileri ve bilgileri hazırlamak,
Aksaklık ve gereksinimleri Adli Yardım Merkezine bildirmek,
Büro personeli ayrıca, Baro Yönetim Kurulu ve Adli Yardım Merkezi tarafından verilecek
diğer görevleri yerine getirir.
Adli Yardım Merkezi
Madde 8.
Merkez, Yönetim Kurulu tarafından en az 12, en çok 60 üyenin atanması ile 1 yıl için
oluşturulur. Divan Kurulu bu sayıya dahil değildir. Ankara Barosu Yönetim Kurulu Adli
Yardım Merkezi üye sayısını arttırmaya ve eksiltmeye yetkilidir.
Divan Kurulu, bir başkan, en az iki en çok dört başkan yardımcısı, bir sayman ve bir genel
sekreterden oluşmak üzere Ankara Barosu Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Divan
Kurulu yaptığı işlemler hakkında sorumlu yönetim kurulu üyesini ve Merkezi bilgilendirir.
Merkez, her hafta bir kez Divan Kurulu ve o hafta nöbet tutan Merkez üyeleri ile toplanır.
Toplantı ve karar yeter sayısı yönerge gereği toplantıya davetli sayılanların salt çoğunluğudur.
Merkez Başkanı o toplantı için toplantı yeter sayısına dahil olmamak ve oy kullanmamak
kaydıyla eğitim ve danışma amacıyla dilediği kadar Merkez üyesini toplantıya davet edebilir.
Bunun dışında Merkez Başkanının veya Merkez üyelerinin 1/3’ünün çağrısı üzerine her
zaman toplanabilir. Baro Başkanı veya Adli Yardım Merkezinden sorumlu olan yönetim
kurulu üyesi dilediği toplantıya katılıp başkanlık yapabilir. Toplantıya çağrı, gündem içermek
koşuluyla, telefon, faks, internet, elektronik posta ve her türlü iletişim aracı ile yapılabilir.
Divan tarafından kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın, bir toplantıya katılmayan üyenin
üyeliğinin sona erdirilmesi hususu Divan Kurulu tarafından Baro Yönetim Kurulu’na
sunulmak üzere sorumlu Yönetim Kurulu üyesine bildirilir. Sorumlu Yönetim Kurulu üyesi
tarafından düzenlenecek rapor doğrultusunda üyeliğin sona ermesi hususu Baro Yönetim
Kurulu tarafından karara bağlanır.
Merkez çalışmalarında verimli olmadıkları ve Merkez çalışmalarını aksattıkları Merkez
Başkanı tarafından bildirilen üyelerin üyelikleri Yönetim Kurulu tarafından düşürülebilir.
Adli Yardım Merkezinin Görevleri
Madde 9.
Merkez aşağıda yazılı görevleri yerine getirir:
9.1. Adli Yardım Bürosu çalışmalarını yönlendirmek ve denetlemek, Merkezi toplantılarını
düzenli olarak gerçekleştirmek.
9.2. Adli Yardım istemlerini inceleyerek karara bağlamak.
9.3. Avukatların ücret taleplerini inceleyerek karara bağlamak, Kararlara karşı avukatın 10
gün içerisinde Baro Başkanına itiraz hakkı saklıdır. Baro başkanı
7 gün içinde karar verir; bu karar kesindir. Süresinde karar verilmediği taktirde itiraz
reddedilmiş sayılır.
9.4. Yargılama giderleri ile masrafların Adli Yardım Sandığından karşılanması için Yönetim
Kurulu’na Öneride bulunmak. Yönetim Kurulu tarafından uygun bulunan yargılama giderleri
ile masrafların ödenmesini sağlamak.
9.5. Hukuka, Avukatlık Meslek Kuralları’na ve Yönetmeliğe aykırı davranan Avukat ve
Görüşmeci hakkında dosya üzerinde inceleme yapmak, görevlendirilecek Üye aracılığı ile
araştırma ve görüşme yapmak, gerekli raporu düzenleyerek Yönetim Kurulu’na sunmak.
9.6. Yönergenin 31. ve devamı maddelerinde düzenlenen, gönüllü avukatların Yönergeye
aykırı davranışlarını inceleyip, karara bağlamak ve karar gereği yaptırımları uygulamak.
Kararlara karşı avukatın 10 gün içerisinde Baro Başkanlığı’na itiraz hakkı saklıdır. Baro
başkanı yedi gün içinde karar verir; bu karar kesindir. Süresinde karar verilmediği taktirde
itiraz reddedilmiş sayılır.
9.7. Avukatlara verilecek Meslek İçi Eğitim Seminerleri için gerekli hazırlık ve
organizasyonları yapmak, Adli Yardım Sistem Bilgilendirmesi çalışmalarını Avukatlara
düzenli olarak sunmak.
9.8. Avukatlar arasında ücret ve iş dağılımının dengesini sağlamak amacı ile yöntemler
geliştirmek, gerektiğinde Yönerge değişikliği yapılması için Yönetim Kurulu’na öneride
bulunmak.
9.9 Yürürlükteki kanunların, özellikle Türkiye’nin taraf olduğu Uluslararası Sözleşmelere ve
Evrensel Hukuk Kurallarına uygun hale getirilmesi için gerekli yazılı ve görsel çalışmaları
yapmak, gerektiğinde yayın yapmak üzere Ankara Barosu Süreli ve Süresiz Yayınlar
Kurulu’na öneride bulunmak.
9.10. Baro’da görev yapan diğer kurullar ile irtibatlı olarak çalışarak Adli Yardım
Çalışmalarının tanıtımında faaliyet göstermek. Bu konuda yapılacak çalışmalar konusunda
Yönetim Kurulu’na öneride bulunmak.
9.11. Büro’da çıkabilecek sorunları çözüme kavuşturmak.
9.12. Gerektiğinde alt kurullar oluşturmak ve bu alt kurullar arasında görev dağılımı yapmak.
9.13. Yönetim Kurulu tarafından oluşturulan temsilciliklerin çalışmalarını denetlemek,
temsilcilikler tarafından alınan Adli Yardım istemlerini inceleyerek karara bağlamak.
9.14. Görev alan Avukatların görevlerini her aşamada izlemek, gerektiğinde Avukat’tan takip
ettiği dosyası hakkında rapor talep etmek.
9.15. Avukatların ve Görüşmecilerin, Yasal Düzenlemelere aykırı davranışlarını incelemek,
Yönergede yazılı cezaları uygulamak.
9.16. Adli Yardım Bürosundaki bilgisayar programının işlerliliği ve yapılandırılması
konusunda Baro Yönetim Kuruluna öneride bulunmak ve bu konuda personelin eğitimini
sağlamak,
9.17. Ankara merkez ve ilçelerine yönelik gönüllülük listesi oluşturmak.
Adli Yardım Merkezi Temsilcilikleri
Madde 10.
Merkez, Ankara İline bağlı tüm ilçelerde görev yapan Avukatlar ile Büro arasındaki
organizasyonu sağlar. Temsilcilik açılması gereken ilçeler için Yönetim Kurulu’na öneride
bulunur. Açılacak Temsilcilikler Merkez denetiminde çalıştırılır.
Başkanın Görev Ve Yetkileri
Madde 11.
Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:
11.1. Yönetim Kurulu’na Merkez faaliyetleri hakkında rapor vermek.
11.2. Merkez ve Büro’nun olağan işlerinin aksamadan yürütülmesi için gereken önlemleri
almak.
11.3. Yönetim Kurulu ile Merkez ve Büro arasındaki bilgi alışverişini sağlamak ve Yönetim
Kurulu tarafından alınan kararları Merkez’e aktarmak.
11.4. Büro’da çıkabilecek her türlü aksaklığın giderilebilmesi için Başkan Yardımcıları ile
birlikte çalışmalar yapmak, önlemler almak ve hukuka ve meslek kurallarına aykırı uygulama
ile karşılaşan istem sahibine yardımcı olarak konuyu Merkeze sunmak.
11.5. Avukat tayin taleplerinin Avukatlar arasında dengeli olarak dağılımı için alınması
gereken önlemleri Merkeze önermek.
11.6. Kanun, Yönetmelik ve Yönerge’de yer alan hususlara aykırı davranışta bulunan
Avukatların ücretlerinin ödenmemesini Merkeze önermek.
11.7. Yönerge’de yer alan hususlar ile hukuk ve meslek kurallarına aykırı davranan Avukatlar
hakkında, Yönerge gereği yaptırımların uygulanmasını Yönetim Kurulu’na sunmak üzere
Merkez’e önermek.
11.8. Avukatların mesleki hizmetleri karşılığı Yönetim Kurulu tarafından yapılacak
ödemelerin düzenli yapılması konusunda Büro’da yapılacak çalışmaları denetlemek Merkez
Saymanı ile birlikte ödemelerin yasal düzenlemelere ve gerçeğe uygunluğunu kontrol etmek.
11.9. Merkez Gündemini belirlemek
11.10. Alt kurutlar oluşturmak ve bu alt kurullar arasında görev dağılımı yapmak hususunda
sorumlu Yönetim Kurulu üyesine bilgi vererek karar vermek üzere Baro Yönetim Kurulu’na
sunmak. Merkez çalışmalarında verimli olmadıkları ve Merkez çalışmalarını aksattıkları tespit
edilen Merkez Üyelerinin görevden alınması için Baro Yönetim Kurulu’na öneride bulunmak.
11.11. Ödenek durumuna ilişkin Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi’ni bilgilendirmek
11.12. Gerekli görülmesi halinde, Adli Yardım başvuruları ile ilgili olarak Merkez
üyelerinden veya avukatlardan veya Ankara Barosu İhtisas Kurullarından görüş ve öneri
almak.
Başkan Yardımcılarının Görevleri
Madde 12.
Başkan Yardımcıları Başkanın görev yapmasına yardımcı olur, yokluğunda görevlerini yerine
getirir. Başkan ile birlikte Büro’daki aksaklıkların giderilmesi için çalışmalar yapar, çalışma
düzenindeki temel değişiklikler için Merkeze öneri sunar. Başkanın yokluğunda Merkez
toplantılarına Başkanlık eder. Başkan tarafından, Merkez faaliyetlerinin gereği gibi
yapılmasını temin etmek için verilen görevleri yaparlar. Büro personelinin görevini gereği
gibi yapmalarını temin etmek için gerekli denetimleri yaparlar, Adli Yardım faaliyetinin
tanıtımı için yapılacak iş ve işlemleri yürütür ve bütün bu konularda Merkez üyelerini
görevlendirerek gerekli organizasyonu sağlarlar.
Genel Sekreterin Görevleri
Madde 13.
Merkez dosyalarını düzenlemek, toplantı hazırlığını yapmak, Merkez Başkanı tarafından
önerilen gündemi hazırlamak ve üyelere zamanında ulaşmasını sağlamak, yazışmaları
yürütmek, dosyaya ilişkin bilgi ve belgelerin düzenlenmesini sağlamak, eğitim çalışmalarının
organizasyonu yürütmek, karar defterini tutmak ve imzalatmak, hazirun cetveli ve devam
çizelgelerini tutmak, talep, şikâyet ve önerileri kayıt altına alıp Divan Kurulu’na sunmak.
Kurul Saymanının Görevleri
Madde 14.
Adli Yardım Fonuna ilişkin Baro Saymanı ile sürekli iletişim içinde olmak, Merkeze ödenek
durumu ile ilgili düzenli bilgi vermek, adli yardım fonu gelir ve giderlerinin takibini yapmak,
fon payı tahsilâtlarının doğru şekilde hesaplanmasını sağlamak ve denetlemek,
Divan Kurulu’nun Görev ve Yetkileri
Madde 15.
Ankara Barosu Yönetim Kurulunun verdiği yetki çerçevesinde Merkez adına karar alır
ve kararların uygulanmasını sağlar. Merkez tarafından sunulan mevzuata uygun isteklerin
yerine getirilmesi için Ankara Barosu Yönetim Kuruluna öneride bulunur.
Merkez çalışmalarının işlerliğini ve koordinasyonunu sağlar. Yönetim Kurulu tarafından
verilen görevleri yerine getirir.
Her bir divan kurulu üyesi tarafından tutulan nöbet karşılığı Divan kurulu üyesi avukata
1 puan eklenir.
Üyelerin Görev ve Sorumlulukları
Madde 16. Üyeler, olağan ve olağanüstü toplantılara katılır. Görüşmeci olarak Büro’da
çalışır. Oluşturulan alt kurullarda görev alır, Merkez içi eğitim çalışmalarına katılır. İvedi
hallerde Başkanın vereceği görevleri yerine getirir. Büro işleyişinin düzenli ve disiplinli
olması için Başkana önerilerde bulunur.
16.1. Üyeler nöbet tuttukları günü takip eden ilk olağan Merkez toplantısı ile olağanüstü
toplantılara ve Merkez İçi Eğitim çalışmalarına katılır, Her bir Merkez üyesi tarafından
tutulan nöbet karşılığı Merkez üyesi avukata bir puan eklenir,
16.2. Merkez tarafından belirlenen gün ve saatlerde ve belirlenen yerlerde görüşmeci avukat
olarak gelen talepleri kayıt altına alır.
16.3. Görüşmeci avukat, kayıt altına aldığı taleplere ilişkin dosyayı hazırlar ve nöbet tutulan
hafta Merkez toplantısına katılarak dosyayla ilgili olarak Merkezi bilgilendirir.
16.4. Oluşturulan alt kurullarda görev alır.
16.5. Görüşmeci, İstem Sahibinin dosyasında ortaya çıkacak sorunların çözümlenmesi için
doğrudan görev alır. Görüşme kapsamında incelenmesi gerekli dosya ve belgeleri inceleyerek
Merkez’e rapor sunar. İstem Sahibi ile yeniden görüşme yapılması gerekirse doğrudan görev
alır. İstem Sahibi ile dosya için görevlendirilen avukat arasında çıkan uyuşmazlıkları inceler,
uyuşmazlıklar ile ilgili görüşmeleri yapar, sonucu rapor halinde Merkez’e sunar. Görüşmeci,
aldığı dosyanın raportörü gibi görev yapar. Dosyanın tamamlanması aşamasına kadar,
dosyaya gelen tüm bilgi ve belgelerin Merkez’e sunulmasından sorumludur. Bu görevi
Merkez üyeliği süresince ve dosya işlemden kaldırılıncaya kadar devam eder.
16.6. Görüşmeci avukata, görev aldığı her iki nöbet için TBB Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi
hükümleri kapsamında serbest meslek makbuzu düzenlenmesi ile bir Sulh Hukuk
Mahkemeleri ücreti ödenir. Ankara Barosu Yönetim Kurulu’nun ücreti artırıp azaltma yetkisi
saklıdır.
Bu ücretin ödenebilmesi için görüşmeci avukatın, görev aldığı her iki nöbeti takip eden ilk
Merkez olağan toplantılarına katılması zorunludur.
16.7. Nöbet günlerini takip eden ilk Merkez olağan toplantılarına haklı ve geçerli mazeret
sunmaksızın katılmayan üyelerin ücreti ödenmez. Herhangi bir olağan toplantıya haklı ve
geçerli mazereti sebebiyle katılamayan üyelerin bir sonra ki yapılacak olan olağan toplantılara
da katılmamaları halinde ücretleri ödenmez.
16.8. Üyeler toplantılara katılamama mazeretlerini Merkez Divan Kurulu, mail grubu ve Adli
Yardım Bürosuna bildirmek zorundadır. Divan Kurulu, gerekli görülmesi halinde mazeretlerle
ilgili olarak üyelerden açıklama ister.
16.9 : Kendisine dosya tevdi edilen avukata bu durum mail grubu aracılığı ile tebliğ edilir.
Geçerli mail adresini bildirerek mail grubuna katılan üye avukatın mail yoluyla yapılan
tebligatları öğrendiği kabul edilir. Üye avukatın kendisine yapılan tebliğden itibaren yedi gün
içinde ilgili dosyayı geçerli mazereti olmaksızın Adli Yardım Bürosundan tutanak karşılığı
almaması halinde Merkez üyesi avukatın nöbet puanına bir puan eklenir. Gecikilen her yedi
gün için merkez üyesi avukatın nöbet puanına bir puan eklenir, Yönergenin 11.10 maddesi
hükümleri saklıdır.
Üye avukatın süresi içerisinde tutanak karşılığı tevdi dosyasını almasına rağmen, söz konusu
dosyayı aldıktan itibaren on gün içerisinde geçerli bir mazerete dayanmadan dosyayı
eksiklikleri gidererek iade etmemesi halinde merkez üyesi avukatın nöbet puanına bir puan
eklenir. Gecikilen her on gün için merkez üyesi avukatın nöbet puanına bir puan eklenir,
Yönergenin 11.10 maddesi hükümleri saklıdır.
Adli Yardım Bürosunca haftalık nöbet listesi hazırlanması sırasında üye avukatlar Büro
personeli tarafından puan durumuna göre telefonla aranır. Üç kez üst üste nöbet görevini
reddeden üye avukata bir nöbet puanı eklenir.
Görev alamamasını geçerli bir mazerete dayandıran üye avukat, Adli Yardım Merkezine
sunacağı dilekçe ile üç haftayı geçmemek üzere Merkezce aranmamasını talep edebilir. Heyet
raporunca belgelendirilen hastalık ve doktor raporu ile belgelendirilen hamilelik durumunda
üç haftalık süre en çok dört ay olarak uygulanır. Bu avukatlar en geç bu süreler sonunda
listelere ayrıldıkları puanlarla geri dönerler, ayrıca yazılı başvuruya gerek yoktur.
Nöbet sistemi Adli Yardım Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi ve Adli Yardım Kurulu
Başkanının gözetiminde Adli Yardım Bürosu personelince yürütülür.
Meslek İçi Eğitim Seminerleri
Madde 17.
Avukatlar, uygulamada birlik, iletişim ve işbirliğinin sağlanması amacı ile öğretici nitelikte
olan sistem bilgilendirme çalışmaları ve Yönetim Kurulu tarafından düzenlenecek eğitim
amaçlı çalışmalara katılırlar. Sistem bilgilendirme çalışmalarının kapsamı, süresi ve yılda kaç
kez düzenleneceği Merkez tarafından belirlenir.
Adli Yardım Sisteminde gönüllü olarak görev yapmak isteyen avukatların, Adlî Yardım
Bürosuna müracaat ile Meslek İçi Eğitim Seminerlerine katılarak sertifika alması zorunludur.
Sertifika alan avukatlar gönüllülük listesine pasif olarak kaydedilir. Başvuruları halinde
sistemde aktif hale getirilir.
Kurul, Meslek İçi Eğitim Seminerlerinden birine katılarak sertifika almış olan gönüllü
avukatların tamamının, düzenlenecek herhangi bir eğitim çalışmasına katılımını zorunlu
tutabilir ve bu durumda, meslek içi eğitim çalışmasına katılmayan gönüllü avukatların kaydı
listeden silinir. Bu halde, daha önce alınmış olan Meslek İçi Eğitim Çalışması ve sertifika,
gönüllü avukat için bir kazanılmış hak oluşturmaz.
Meslek içi eğitimin usul ve esasları ile verimli ve etkili katılımın sağlanması için uygulanacak
tedbirler, Kurul tarafından Baro Yönetim Kurulu’na önerilecek ve Yönetim Kurulu’nun
kararıyla yürürlüğe girecek Eğitim Yönergesi ile belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Adlî Yardım Bürosu
BİRİNCİ KISIM
İşleyiş
Tanımı Ve İşlevi
Madde 18.
Büro, yetkisini; Kanun, Yönetmelik ve Yönerge kapsamında kullanır. Avukatların adil ve
eşitlik ilkelerine uygun olarak görev almasını, emeklerine uygun ücretlerin ivedi ve şeffaf bir
şekilde ödenmesini, İstem Sahibi ile Avukat arasındaki koordinasyonun sağlanmasını ve
İstem Sahibi ile Avukatın görev ve yükümlülüklerinin Kanun, Yönetmelik ve Yönerge’ye
uygunluğunu kontrol eder.
Çalışma Yöntemi
Madde 19.
Büro, çalışmalarını aşağıdaki usullere göre yürütür:
19.1. Adli Yardım Başvuruları, hafta içi 08:30 – 17:30 saatleri arasında görüşmeci tarafından
Büro’da alınır.
19.2. Yapılan görüşmede F-AY-001, F-AY-002 F-AY-003 ve F-AY-004 formları
doldurularak Adli Yardım dosyası oluşturulur. F-AY-001 hariç diğer formların belirtilen
bölümleri istem sahibi tarafından imzalanır. Bundan sonra adli yardım dosyasına girecek her
evrak F-AY-004 formunun hemen altına takılır.
19.3. Görüşmeci, istem sahibi tarafından getirilen bilgi ve belgelerin yetersiz
olduğu kanaatine varırsa T-AY-BEKLEYEN’e göre işlem yapar, Görüşmeci, istem sahibinin
eksikliklerini tamamlanması için makul bir süre tayin etmek sureti ile imzasını alır ve yerine
getirmediği takdirde adli yardım isteğinden vazgeçmiş sayılacağı konusunda uyarıda bulunur.
İsteğin işleme alınması için ikamet ettiği mahalle muhtarından temin edeceği ikamet belgesi,
fakirlik belgesi veya SOYBİS belgesi ve kimlik fotokopisi, İkamet ettiği yer Tapu Sicil
Müdürlüğünce düzenlenecek üzerine taşınmaz kaydı olup olmadığına dair yazı, kirada ikamet
edilmesi halinde kira sözleşmesi örneği ve kira bedelini ödeme belgesi, varsa çalışma ya da
emeklilik durum ve maaşını gösterir belge ile başvurma şartı aranır. Ekonomik yararı
belirlemeye esas bu belgelerin yeterli olmayacağının görüşmeci avukat tarafından tespiti
halinde, istem sahibi görüşmeci avukat tarafından istenen sair belgeleri temin etmekle
yükümlüdür. Bu konuda kurum ve kuruluşlardan da re’sen bilgi istenebilecektir. Bu bilgi ve
belgeler temin edilinceye dek başvuru askıda kalacaktır. Beklemenin hak kaybına yol açacağı
durumlarda veya sosyal hizmet içerikli taleplerde belgelerin tamamlanması beklenmeksizin,
görüşmeci tarafından adli yardım hizmeti verilmesine karar verilir ve istemciye avukat
ataması yapılır.
19.4. Eksiksiz olarak tamamlanan dosyalar izleyen Merkez toplantısında görüşülmek üzere
Personel tarafından T-AY-SSD’ye göre numaralandırılarak bilgisayar ortamına aktarılır.
19.5. Merkez tarafından alınan kararlar, Başkan veya Yardımcısı tarafından F-AY-001’e ve
Karar Defteri’ne yazılır.
19.6. Kararlar, T-AY-SDD’ye göre bilgisayar ortamına aktarılır. Yazıları hazırlanır,
hazırlanan yazıların gündem ve kararlara uygunluğu Başkan veya Yardımcıları tarafından
onaylanır. Onaylanan yazılar imza için Yönetim Kurulu’na sunulur. Yönetim Kurulu
tarafından tebliği uygun görülen yazılara T-AY-SDD’ye göre çıkış numarası verilir ve
ilgilisine tebliğ edilir. Yönetim Kurulu’nun tebliğini uygun görmediği yazılar, yeniden
görüşülmek üzere Merkez gündemine alınır.
19.7. Ödeme kararı. Yönetmelik hükümleri gereğince Merkez tarafından verilir ve T-AYÖDEME’ye
göre ödeme yapılır.
19.8. Görüşme esnasında tespit edilen eksikliklerin neler olduğu ve ne zaman tamamlanacağı
F-AY-001’de bulunan açıklamalar bölümüne yazılır ve bekleyen başvurular klasörüne
kaldırılır. Bekleyen başvurular klasörüne aktarılan dosyalara ilişkin aşağıdaki işlemler yapılır.
19.9. Eksiklikleri Süresi içerisinde tamamlanan başvurular değerlendirilmek üzere işleme
konulur.
19.10. Eksiklikleri süresi içerisinde tamamlanmayan başvurular yapılmamış sayılır. İstem
Sahibinin Büro’ya verdiği belgeler istenildiği taktirde bir tutanak düzenlenerek kendisine
teslim edilir ve F-AY-001, F-AY-002, F-AY-003, F-AY-004 formları imha edilir. İstem
Sahibinden alınan teslim tutanağı, teslim tutanakları klasörüne takılır.
19.11. Eksiklikleri süresinde tamamlanmayan başvurular, İstem Sahibi tarafından belgelerin
iadesi konusunda bir istem olmadığı takdirde, başvuru tarihinden itibaren bir yılın geçmesi ile
imha edilir.
Adli Yardım talebinden vazgeçilmesi, Adli Yardım talebi konusu dava, icra takibi v.s.
tamamlanmış olması ve sair nedenle işlemden kaldırılan dosyalar, işlemden kaldırıldığı
tarihten itibaren 5 yılın geçmesiyle imha edilir.
İmha işlemi Merkez bünyesinde oluşturulacak Arşiv Alt Kurulu eliyle gerçekleştirilir. Arşiv
Alt Kurulu dosyaları incelemek suretiyle en az yılda bir kez bu çalışmayı gerçekleştirecektir.
Tutanak Merkez Başkanı/Yardımcısının imzasına sunulur ve imha edilen başvurular
klasörüne kaldırılır.
19.12. İstem Sahipleri ile Büro’da yapılan görüşme Üyeler tarafından yapılır. Görüşmeyi
yapan Üye; İstem sahibinin ekonomik durumu ve istem konusu işlemin hukuki yarar koşulunu
taşıyıp taşımadığını bildirir. Görüşmeci, bu konudaki görüşünü, görüşme formunun sonuna
gerekçeleriyle birlikte yazarak ilk toplantıda Merkeze sunar. Dosya ilk toplantıda kurul
gündemine alınarak görüşmeci dışındaki bir Merkez üyesi tarafından incelenir ve Merkeze
sunulur. Ekonomik ve hukuki yararın var olup olmadığı ve dolayısıyla istem sahibinin Adli
Yardım hizmetinden yararlandırılıp yararlandırılmayacağına Merkez tarafından karar verilir.
19.13. İstem sahibine gönderilen adli yardım isteğinin kabulüne dair yazılarda tebliğ
tarihinden itibaren 15 gün içinde görevlendirilen avukata başvurarak vekâletname çıkarması
aksi halde adli yardım hizmetinden vazgeçmiş sayılacağı konuları ihtar edilir.
İstem Sahibi İle Yapılan Görüşme
Madde 20.
İstem sahibi ile görüşme, Büro’da Yönerge’nin 16 ve 19. maddesinde belirtilen şekilde, Üyeler
tarafından yapılır.
İvedi Görevlendirmeler
Madde 21.
Görevlendirme sürecinin beklenmesi istem sahibinin hakkının ortadan kalkmasına neden
olacak ya da giderilmesi imkânsız zararlar doğuracak nitelikte ise ivedi görevlendirme yapılır.
Başvuru sahibinin vekâletname giderlerini karşılayamayacak durumda olmasının görüşmeci
avukat tarafından tespiti halinde vekâletname masrafının Adli Yardım Fonundan avans olarak
karşılanmasına karar verir. Adli yardım fonundan karşılanması kararı verildiğinde, durum
istem sahibine ve görevlendirilen avukata bildirilir. Avukat avansı aldıktan sonra vekâletname
suretini ve Noterlik Makbuzunu ibraz ederek avansı en geç 2 gün içinde kapatır. İvedi
görevlendirme yapılması durumunda, görevlendirilen Avukata durum telefon, faks, elektronik
posta, internet vb. iletişim vasıtaları ile bildirilir, ivedi görevlendirme yazısı gereği iş veya
işlemlere derhal başlanması istenir, durum ayrıca yazı ile iletilir. İstem sahibi için gerekli
randevu alınarak doğrudan Avukat ile Avukatın bürosunda görüşmesi sağlanır.
İvedi görevlendirme yazısı, personel tarafından görüşmeci denetiminde hazırlanır Baro
Başkanı tarafından veya yokluğunda Yardımcıları tarafından imzalanır. İvedi görevlendirme
yazısının tebliği sadece bildirici niteliktedir. Avukatın görev ve sorumluluğu ivedi
görevlendirmenin kendisine telefon ile bildirimi ile başlar. Avukat, istem sahibi ile
görevlendirildiği tarihte görüşme yapmak ve 2 gün içinde görevlendirmenin gereklerini ifa
etmek zorundadır. İvedi görevlendirmelerde Avukat, işe başladığına dair belgelerini ücret
isteği eşliğinde 2 gün içinde büroya sunar.
İvedi görevlendirme yapılan dosya, Merkez toplantısına alınır, yapılan ivedi görevlendirme
Kurul tarafından değerlendirilir ve karara bağlanır.
İvedi Görevlendirme sonrasında yapılan Merkez incelemesinde istem sahibinin, hukuki ve
ekonomik durumuna ilişkin yanıltıcı bilgi verdiği tespit edilir ise, Avukatın ücretten kaynaklı
hakları saklı kalmak üzere, görevlendirme derhal geri alınır, taahhütname gereği işlem
yapılmak üzere dosya Yönetim Kurulu’na sunulur.
İstismara İlişkin Görevlendirmeler
Madde 22.
Çocuk istismarına ilişkin istemlerde, istismara maruz kalan kişinin bizzat müracaatı aranmaz.
Küçüğün, kural olarak ekonomik yoksunluğu varsayılarak ayrıca ekonomik araştırma
yapılmaz.
Kadın ve Çocuk istismarına ilişkin görevlendirmeler Yönergenin 21. maddesi gereğince ivedi
görevlendirme kapsamındadır. Bu konudaki görevlendirmeler anılan konularda gönüllülük
listesinde kayıtlı avukatlar arasından puanlama sistemine göre yapılır. Merkez, gönüllü
avukatların kadın ve çocuk istismarı konularında özel eğitim alması için ücretli eğitim
programı düzenler. Sistemde aktif olarak kayıtlı olup da bu eğitimi alan gönüllü avukatlar ayrı
bir listede tutulur. Kadın ve çocuk istismarına ilişkin konulardaki görevlendirmeler listede
kayıtlı olan gönüllü avukatlar arasından bilgisayar sistemi üzerinden puanlama esasına göre
yapılır. Söz konusu eğitime kadar bu konudaki görevlendirmeler genel usule göre yapılır.
Ancak konunun önemi ve ihtisas gerektirmesi dikkate alınarak Merkez başkanının veya
başkan yardımcılarından birinin onayı alınarak Ankara Barosu Adli Yardım Merkezi Gelincik
Alt Kurulu, Ankara Barosu Çocuk Hakları Kurulu ve Kadın Hakları Kurulunda görevli ve
gönüllülük listesinde kayıtlı avukatlar arasından bilgisayar sistemi üzerinden puanlama
sistemine göre yapılabilir. Bu tür özellikli ivedi görevlendirmeler incelenmek üzere derhal
sorumlu Yönetim Kurulu üyesine sunulur.
Ankara Barosu Yönetim Kurulu bu yönerge hükümlerine bağlı olm olmaksızın 1136 Sayılı
Avukatlık Yasası ve ilgili diğer yasalar uyarınca gerekli gördüğü konularda görev listeleri
oluşturabilir ya da tek görevlendirmeler yapabilir. Bu listelerde yer alan avukatların ya da
görev verilecek avukatların gönüllü avukat olma ya da listelerde yer alma zorunluluğu yoktur.
Yönetim Kurulu kararında bu tür görevlendirmelerin gerekçesi açıklanır.
Görevlendirme Yöntemi
Madde 23.
Büro, Avukatlar arasında eşitlik ve adil dağılım ilkesi gereğince görev dağıtımını aşağıda
yazılı olduğu şekilde yapar:
23.1. Avukat, Büro tarafından belirlenmiş hukuk alanlarından hangisinde ya da hangilerinde
çalışmak istediğini bildirir dilekçesi ile gönüllülük listesine girer.
23.2. Adli Yardım Bürosuna müracaat eden Meslek İçi Eğitim Seminerlerine katılarak
sertifika alan ve sistemde kendisini aktif hale getiren avukatlar görevlendirilir. Gönüllü avukat
sistemde aktif hale geldiğinde, ortalama puan ile gönüllü listesinde yer alır.
** Baromuz levhasına kayıtlı olup da engelli olduğunu raporla belgeleyen Avukatlardan Adli
Yardım Sisteminde kayıtlı olanlar başvuruları halinde şu anki puanlarından “2” Asliye Hukuk
görevlendirme puanı düşülerek tekrar listeye alınır. Adli Yardım Sistemine kayıtlı olmayanlar
ise meslek içi eğitim seminerine katılarak sistemde kendisini aktif hale getirmek kaydı ile
meslekte 3 yılını doldurmuş olsun ya da olmasın ortalama puandan “2” Asliye Hukuk
görevlendirme puanı düşülerek puanı belirlenmek suretiyle listeye alınır.
(**Değişik: Ankara Barosu Yönetim Kurulu’nun 30.05.2012 tarih 98/91 sayılı kararı ile
eklenmiştir.)
23.3. Büro tarafından yapılan görevlendirmeler, eşitlik ve adil dağılım ilkeleri gereğince
(puanlama sistemine göre) gönüllü Avukat sırası gözetilerek yapılır.
23.4. Avukata, görevlendirildiği bilgisi, Büro tarafından Avukatın vereceği adres, telefonlar,
faks, elektronik posta, vb iletişim vasıtaları aracılığı ile bildirilir. Bildirime ilişkin kayıt büro
tarafından tutulur. Görevlendirmenin bildirilmesine ilişkin yöntem Adli Yardım Merkezi
tarafından belirlenir.
23.5 Avukatın iletişim bilgilerindeki değişikliği Adli Yardım Bürosuna derhal iletmesi
zorunludur. Avukata görevlendirme sonrasında büroya bildirdiği iletişim bilgileri ve araçları
(adres, telefon, faks, e-posta) ile ulaşılamaz ise yapılan görevlendirme geri alınır ve avukat
hakkında sistemden geçici olarak çıkarma yaptırımı uygulanır.
23.6. Görevlendirme Yazısının Tebliğinden sonra görevi iade eden Avukat hakkında
Yönetmelik Hükümleri gereğince işlem yapılır.
İKİNCİ KISIM
Avukat ile Büro ve İstem Sahibi İlişkileri
Avukat
Madde 24.
Büro’dan görev almak isteyen Avukatlarda gönüllülük esastır. Avukatlar Büro tarafından
belirlenen hukuk alanlarından görev almak istedikleri alanları serbestçe belirlerler.
Avukatların Yükümlülükleri
Madde 25.
Avukatlar,
25.1. Büro tarafından oluşturulan listelerde yer alarak kendilerine verilen görevleri ve tüm
işlemleri sonuna kadar şahsen yerine getirirler. Kendilerine verilen bu görevlere ilişkin
işlemlere dair istem sahibinden alacakları vekaletnameye başkaca bir avukatı dahil edemezler.
25.2. Yapılan görevlendirme sonrasında işe başladıklarını, belgeleri ile birlikte yedi gün
içerisinde Büro’ya bildirirler. İvedi görevlendirmelerde bu süre 2 gündür.
25.3. Davanın karara bağlanması, temyiz incelemesi sonucu ve istem sahibinin almaya hak
kazandığı maddi kazanımlar hakkında Büro’ya düzenli olarak bilgi verirler.
25.4. İstem Sahibi ile yapılan ilk görüşmede; istem sahibinin Büro’ya verdiği bilgi ve belgeler
ile çelişkili bir bilgi veya belgeye ulaşmaları durumunda işlemlere başlamadan Büro’ya bilgi
verirler.
25.5. Yapılan görevlendirme sonrasında, istem sahibi tarafından Büro’ya verilen bilgilerden
başka bilgilere ulaşılmış olması ve görevlendirmeye ilişkin konuda hukuki yararın kalmaması
durumunda, durumu bildirir bir rapor hazırlayarak Kurul’a sunarlar.
25.6. İstem Sahibinin ekonomik durumundaki değişiklikleri ve kanaatlerini, mahkemelerce
yapılan ekonomik ve sosyal durum araştırmasına ilişkin raporu Büro’ya derhal bildirirler.
25.7. Görevleri haricinde, bağlantı bulunsa bile Büro’dan ek görev almadan başka iş veya
işlem yapamazlar.
25.8. Kendisine görevlendirme yapıldığının bildirilmesi için sürekli ulaşılacak nitelikte adres,
telefon, faks numaralarını, elektronik posta adreslerini Büro’ya verirler.
25.9. İşlemlere başlamadan önce, menfaat varsa HMK kapsamında Adli Müzaheret talebinde
bulunurlar.
25.10. Adli müzaheret isteği asıl dava ile birlikte öne sürülecektir. Bağımsız olarak değişik iş
kaleminden yapılan adli müzaheret isteklerine ayrıca ücret ödenmeyecektir. Adli müzaheretli
olarak açılan davada peşin harç ödenmeyecek olup, bunun dışındaki başvuru harcı, vekâlet
harcı, dosya ve davetiye masrafları istem sahibi tarafından karşılanacaktır. Bahse konu
masraflar karşılanamıyorsa, bu durum avukat tarafından tutanak altına alınarak Adli Yardım
Fonundan karşılanması talebiyle Adli Yardım Bürosuna bildirilir. Hak kaybına uğranması
yakın tehlike arz eden durumlarda ve ivedi hallerde başvurucu harcı, vekâlet harcı, dosya ve
davetiye masrafları karşılanamıyorsa, görüşme tutanağında kayıt altına alınması şartıyla
avukat tarafından karşılanabilecek ve avukat sarfettiği bu masrafı, Adli Yardım Fonundan
karşılanmasını talep edebilecektir.
Bu taleplerle ilgili olarak karar verilmek üzere dosya Ankara Barosu Yönetim Kurulu’na
sunulur. .
25.11. Görevlendirme konusu iş ile bağlantılı başka iş ve işlemlerinin yapılması için istem
sahibinin yazılı talimatını alarak Büro’ya bilgi verirler. Gerekli gördüğü hallerde Merkez,
istem sahibinin bizzat başvurusunu isteyecek ve görüşme yapmak suretiyle ek yetki isteği
hakkında karar verilebilecektir.
25.12. Büro tarafından düzenlenecek Sistem Bilgilendirme Çalışmaları ve Eğitim
Çalışmalarına katılmak zorundadırlar. Aksi halde Yönergenin ilgili hükümleri gereği
yaptırıma tabi olurlar.
25.13. Avukatlar, Baro Levhasında kayıtlı bulundukları adreslere göre merkez ya da ilçeler
listesine kayıtlı olabilecektir. Her iki listeye birden kayıt olanaklı değildir. Sadece kayıtlı
oldukları listeye bağlı olarak görev yapabilecek olup, aidiyet alanı dışında görevlendirme
yapılması halinde durumu ivedilikle Kurul’a bildirmek ve görevi iade etmekle yükümlüdürler.
25.14. Avukat, adli yardım ihtiyaçlısı ile ücret sözleşmesi yapamaz, yargılama gideri dışında
masraf talep edemez. İstem sahibinden alınan masraflara ilişkin belge düzenlenerek bir
örneğini imzası karşılığında ilgilisine teslim edilir ve alınan masraf avansı hakkında Merkeze
bilgi verilmesi zorunludur.
25.15. Görevlendirilen avukat, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği’nin 18. Maddesi uyarınca
görevlendirildiği iş ile ilgili olarak başka bir avukata yetki veremez, bu konuda yetki Ankara
Barosu Başkanlığına aittir.
25.16. Avukatlar, talepleri hakkındaki Merkez kararlarını tebliği beklemeksizin talep tarihini
izleyen hafta içerisinde Adli Yardım Bürosundan öğrenmekle ve icrai bir konu varsa yerine
getirmekle yükümlüdürler.
Görevin Sona Ermesi
Madde 26.
Avukat’ın görevi aşağıdaki hallerde sona erer:
26.1. Kanun ve meslek kurallarında çekilme halini doğuran nedenlerin ortaya çıkması
durumunda,
26.2. Merkez kararı ile,
26.3. Yapılan görevlendirme gereği işlemlerin tamamlanması ile,
26.4. İstem sahibinin adli yardım isteğinden vazgeçmesi halinde,
Görevin, Merkez kararına dayalı olarak sona erdirildiği durumlarda, Avukatın işi takip
yükümlülüğü Kanun kapsamında belirlenen süreler çerçevesinde devam eder.
26.5. İstem sahibinin, Yönetmelik ve Yönerge kapsamındaki yükümlülüklerini yerine
getirmemesi durumunda, Avukat’ın başvurusu üzerine Merkez kararı ile,
26.6. Haklı sebeplerin ortaya çıkması halinde, avukatın başvurusu üzerine Merkez kararı ile
avukatın görevi sona erer. Haklı sebebin takdiri Merkeze aittir.
Haklı nedenler olmaksızın görevini iade etmek isteyen avukatın görevi, aldığı ücretin iki
katını baroya ödemek suretiyle sona erdirilir.
Avukat, işi yapmaktan haklı bir neden olmaksızın çekilmek isterse, görevin kendisine
bildirildiği tarihten itibaren 15 gün içinde o işin tarifede belirtilen ücretini baroya ödeyerek
görevinden çekilebilir.
Adli Yardım görevini haklı nedenler dışında tamamlamadığı tespit edilen avukatın görevi
sonlandırılır, aldığı ücretin iki katı istenir.
26.7. Yukarıda belirtilen sebeplerle görevi sona ermediği halde, mesleğin bırakılması, adres
ve tüm iletişim bilgilerinin değişmesi veya bağlı bulunduğu Baro’nun değişmesi hallerinde bu
durumu Merkeze bildirmeyen avukatlardan, kendisine ödenen ücretin iadesi istenir.
Ücret
Madde 27.
Görevlendirmeye konu iş için Avukatlık asgari ücret tarifesinde gösterilen ücret Avukatlık
Kanunu ve TBB Adli Yardım Yönetmeliği Hükümleri çerçevesinde ödenir. Aynı iş için
birden fazla Avukatın görevlendirilmesi halinde, aynı ücret her birine ayrı ayrı ödenir.
Ücretin, kural olarak ödenek durumuna göre işe başlanılan tarihte yürürlükte olan Avukatlık
asgari ücret tarifesi hükümlerine göre peşin olarak ödenmesi esastır. Avukatlık Yasasının
180/e maddesi hükmü gereği avukata ödenecek ücretten %10 yasal kesinti yapılarak bildirdiği
banka hesabına yatırılır. Avukat tarafından, yapılan çalışmalar sonrasında elde edilen bilgi ve
belgeler ile görevlendirmenin hukuki yarardan yoksun olduğu sonucuna varılması
durumunda, durum rapor ile Merkeze bildirilir. Sunulan rapor Merkez tarafından
değerlendirilerek, Avukat’a yazılı danışma ücreti ödenir.
Ücret Ödeme Esasları
Madde 28.
Büro tarafından görevlendirilen Avukat, Yönerge gereği ücret talep etmeye, Yönerge’nin 23
üncü maddesi kapsamında, işe başlamakla hak kazanır.
Ücret talebi Avukat tarafından, Yönergenin 29. maddesinde belirtilen ve işe başlandığını
gösterir belge örneklerinin eklendiği dilekçe ile Büro’ya yapılır.
Ücretin ödenmesine Merkez karar verir. Merkez kararı ile Baro’ya gönderilen ücret talepleri
hesabın müsait olması halinde üç iş günü içerisinde ödenir. Ödeme Yöntemi Baro tarafından
belirlenir.
Ödeme kararı T-AY-SDD’ye göre bilgisayara kaydedilir. Ücret alacak Avukat Baro’ya serbest
meslek makbuzu düzenler.
Avukat tarafından düzenlenen serbest meslek makbuzları ödeme yapılmak üzere banka ödeme
listesi ile birlikte Baro muhasebe servisine gönderilir.
Ücret Talep Eden Avukat Tarafından Verilecek Belgeler
Madde 29.
Avukat tarafından,
29.1. İstem sahibi ile yaptığı Görüşme Tutanağı
29.2. Dava dilekçesi/Esasa ilişkin beyan dilekçesi
29.3. Tevzi Makbuzu
29.4. Harç Makbuzu
29.5. Derdest dosyalarda, İşe Başlandığını Gösterir Havaleli Dilekçe örneği/duruşma tutanağı,
icra dosyalarında onaylı ödeme emri
29.6. İşin kapsamı gereği gerekli belgeler.
Ücret talebini içeren bir dilekçe ekinde veya Adli Yardım Bürosundaki ücret talep formları
doldurulmak suretiyle Büro’ya teslim edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Adli Yardım İçin Yapılan Giderler ve Rücu
Yargılama Giderleri
Madde 30.
Yargılama giderlerinin İstem Sahibi tarafından karşılanması esastır.
Görevlendirmeyi takiben davanın açılması aşamasında Yönerge’nin 25.10. maddesindeki
düzenlemeye göre işlem yapılacaktır.
Yargılama giderlerinin İstem Sahibince karşılanamaması halinde Avukat’ın, Hukuk
Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde adli yardım talebinde bulunması zorunludur. Adli
Yardım Talebinin reddi durumunda, avukat tarafından, İstem Sahibinin yargılama giderlerini
karşılayamayacağına ilişkin kesin kanaati ile birlikte yazılı olarak, yargılama giderlerinin Adli
Yardım Fonundan karşılanması talep edilir. Talep, Merkez tarafından değerlendirilir. Merkez,
istem sahibinin yargılama giderlerini karşılayamayacağı kanaatine varılması durumunda,
Yönetim Kuruluna, istem sahibinin yargılama giderlerinin adli yardım fonundan karşılanması
için öneride bulunur.
Hak kaybına uğranması yakın tehlike arz eden durumlarda ve ivedi hallerde görüşmeci
avukatın masraf kalemlerini sınırlaması kaydı ile avukatın adli müzaheret talebi ve/veya bu
talebin reddine ilişkin karar aranmaksızın yargılama giderlerinin Adli Yardım Fonundan
karşılanmasına karar verilebilecektir. Olağanüstü durumlar için; avukat tarafından talepte
bulunulması halinde Adli Yardım Merkez Başkanın ya da yokluğunda Başkan Yardımcısının
imzası ile masrafların derhal adli yardım fonundan karşılanması mümkün olacaktır. Bu
konuda derhal sorumlu Yönetim Kurulu Üyesine bilgi verilecektir. Bu ödeme avans
niteliğinde olup, dosya ivedilikle Yönetim Kuruluna tevdi edilir. İstem sahibinin yargılama
giderlerine ilişkin talebinin adli yardım fonundan karşılanmasının uygun olup olmadığına
Yönetim Kurulu karar verir.
Ödeme miktarının onaylanması sonrasında Avukatın ismi ilk banka ödeme listesine eklenir ve
Baro muhasebe servisine bildirilir.
Giderler
Madde 31. Avukat’ın mutad haller dışındaki zorunlu yol giderlerinin istem sahibi tarafından
karşılanamaması durumunda, durum Avukat tarafından yazılı olarak Büro’ya bildirilir.
Merkez, Avukat’ın müracaatını inceler, uygun bulması durumunda Avukatın zorunlu yol
giderlerinin, adli yardım fonundan karşılanması için Yönetim Kurulu’na öneride bulunur.
Avukatın zorunlu yol giderlerinin adli yardım fonundan karşılanmasına Yönetim Kurulu karar
verir.
Zorunlu yol giderlerinin Adli Yardım Fonundan karşılanmasına karar verildikten sonra
Avukat, gider miktarını ve giderin dayanağı belgeleri içerir bir dilekçe ile Büro’ya tekrar
başvurur. Merkezin incelemesinden geçen talep, ödeme miktarının onaylanması için Yönetim
Kurulu’na sunulur.
Ödeme miktarının Yönetim Kurulu tarafından onaylanmasından sonra, Avukatın ismi, izleyen
ilk banka ödeme listesine eklenir ve Baro muhasebe servisine bildirilir.
Ücret Ödenmeyecek Haller
Madde 32.
32.1. Büro tarafından yapılan görevlendirmeler dışında istem sahibinin başkaca iş ve
işlemlerinden kaynaklı ücretler,
32.2. Yapılan görevlendirme ile bağlantılı ve ilişkili bulunsa bile, Merkezden ek yetki
almaksızın başka dava ve icra takipleri veya benzeri hukuki işlemler yapılarak istenen
ücretler,
32.3. Ücretini almaksızın haklı nedenlerle görevi iade eden Avukatların ücretleri,
32.4. Kurul kararına rağmen, görevlendirme kapsamında yapılan genişletilmiş araştırmalar
sonrasında görevlendirmeye konu iş ve işlem nedeni ile hukuki yararın kalmamasına rağmen;
durum hakkında Büro’ya bilgi vermek yerine hukuki yarar varmış gibi hareket ederek işlem
yapan Avukatların ücretleri,
32.5. Sadece yargılama giderini ve vekâlet ücretini içeren ilamların tahsili amacıyla yapılan
icra takibinden kaynaklı ücretler,
32.6. Avukatın tevkil vermesi ancak Baro Başkanlığı’nın iznine bağlı olup, bu izni almaksızın
işlem yaparak ücret talep etmesi durumunda,
32.7. Avukatın kayıtlı olduğu adres kapsamı dışındaki gönüllülük listesinde görev alması ve
görevlendirmeyi Merkeze iade etmeyerek ücret istemesi halinde,
32.8. Nafaka ödeme yükümlülüğünü ihlalden dolayı yapılacak şikâyet, çocuk teslimi gibi
tekrarlayarak yapılması muhtemel hukuksal iş ve işlemlerde, ilk yapılan işe dair ücret ödenir.
Devam eden iş ve işlemlere dair ayrıca ücret ödenmez. Ancak, özen yükümlülüğü kapsamında
gerekli işlemlerin yapılması avukatın yükümlülüğüdür.
32.9. Görevsiz mahkemede dava açılması halinde avukata hizmeti sunup davayı
sonuçlandırdığı mahkemeye dair vekâlet ücreti takdir edilir. Buna göre, avukatın alacağı fark
kendisine ödenir veya fazla ödeme halinde bu miktar avukat tarafından derhal fona iade edilir.
32.10. Avukatın şahsına verilen görevlere ilişkin işlemlere dair, istem sahibinden alacakları
vekaletnameye başkaca bir avukatı dahil eden avukata ücret ödenmez.
İstem Sahibine Rücu
Madde 33.
İstem sahibinin Büro’ya vermiş oldukları bilgi ve belgelerin gerçeği yansıtmadığının tespiti
durumunda Avukatın görevi Merkez kararı ile sona erdirilir. Bu durumda, Yönetmeliğin 8/e
hükmü kapsamında istem sahibinden alınan taahhütname gereğince; görevlendirme gereği
Avukata ödenen ücretin iki katı tutarı ve adli yardım sandığından karşılanan giderler istem
sahibine rücu edilir. Rücu edilecek ücretler Merkez tarafından Baro’ya bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yaptırımlar ve Uygulanma İlkeleri
İlkeler
Madde 34.
Verilen görevin her aşamasında gerekli yasal işlemleri yapmayan ya da ihmal eden; Kanun,
Yönetmelik ve Yönerge ile belirlenen kurallara aykırı davranan, Merkez veya Yönetim
Kurulu kararlarına uymayan Avukatlar hakkında, Avukatlık Kanunu, Meslek Kuralları ve
Yönergenin ilgili maddelerinde belirtilen yaptırımlar uygulanır.
İlgili maddelerde belirtilen cezaların uygulanmasına karşı ilgili avukatın kararın kendisine
bildirilmesinden itibaren 10 gün içinde Baro Başkanına itiraz hakkı vardır.
Yaptırımlar
İhtar
Madde 35. Aşağıdaki hallerde Avukat, hatası nedeni ile ve hatası belirtilerek ihtar edilir.
35.1. Yapılan görevlendirme sonrasında işe başlanıldığının, belgeleri ile birlikte, yedi gün
içerisinde, ivedi görevlendirmelerde iki gün içerisinde Büro’ya bildirilmemesi durumunda,
35.2. İşlemlere başlarken, menfaat gerektiriyorsa, Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında
adli müzaheret talebinde bulunulmaması durumunda,
35.3. Davanın karara bağlanması, temyiz incelemesi ve sonucu hakkında büroya bilgi
verilmemesi durumunda,
35.4. Avukatın tevkil/yetki belgesi vermesi zorunluluk arz ettiği hallerde Merkeze bilgi
vermeksizin işlem yapması,
35.5. Avukatın özen borcuna aykırı davranışı sureti ile şahsi kusuruyla görevsiz mahkemede
dava açması, Her bir ihmal için bir ihtar gönderilir. Avukat son ihtar tarihinden itibaren bir yıl
içerisinde ikinci kez ihtarı gerektirecek bir duruma sebebiyet vermesi halinde ihtar yerine
sistemden geçici olarak çıkarma müeyyidesi uygulanır.
Sistemden Geçici Olarak Çıkarma
Madde 36.
Avukatın sistemden geçici olarak çıkarılacağı haller şunlardır:
36.1. Görevin ifası esnasında dosyanın takip edilmemesi, sürüncemede bırakılması
durumunda,
36.2. Yapılan görüşme sonrasında istem sahibi tarafından Büro’ya verilen bilgilerden başka
bilgilere ulaşılmış olması ve görevlendirmeye ilişkin konuda hukuki yarar kalmamasına
rağmen Büro’ya bilgi vermeyerek işlemlere başlanması durumunda,
36.3. İstem sahibinin ekonomik durumuna ilişkin değişikliklerin ve kanaatlerin Büro’ya
derhal bildirilmemesi ve/ veya yapılan görevlendirme sonucunda istem sahibinin almaya hak
kazandığı ve / veya aldığı maddi kazanımlar hakkında büroya bilgi verilmemesi durumunda,
36.4. Büro tarafından düzenlenecek Sistem Bilgilendirme Çalışmaları ve Eğitim
Çalışmalarına katılmamaları durumunda,
36.5. Kendisine görevlendirme yapıldığının bildirilmesi için sürekli ulaşılacak nitelikte adres
ve telefon numaralarını Büro’ya bildirmeyen,
36.6. Yönergenin 35. maddesi kapsamında bir yıl içerisinde ikinci kez ihtarı gerektirecek bir
duruma sebebiyet verilmesi halinde,
36.7. Hem merkez ve hem de ilçeler listesine kayıtlı olan, aidiyet alanı dışında görevlendirme
yapılması halinde görevi iade etmeyen,
36.8. İstem sahibinin adli yardımdan yararlanmaya hakkı olmadığının, gerçeğe aykırı bilgi ve
belge verdiğinin anlaşılmasına rağmen durumu Adli Yardım Merkezine bildirmeyen avukat,
36.9. Daha önce alınmış bir işin ücretini mükerrer olarak talep eden avukat,
36.10. Kendilerine verilen görevleri şahsen yerine getirmeyen ve bu görevlere dair istemciden
alınan vekaletnameye başka bir avukatı dahil eden avukat.
Avukat sistemden üç ay süre kadar geçici olarak çıkartılır. Sistemden geçici çıkarılmayı gerektiren
yukarıda sayılan hallerden birden fazlasının bir arada bulunması söz konusu olduğunda, her hal için
ayrı sistemden geçici çıkarılma yaptırımı uygulanır ve yaptırımlar birbirini takip eder.
Sistemden geçici olarak çıkartılan Avukat yeniden müracaat edinceye kadar
listeye alınmaz. Müracaat halinde de avukat bir Sulh Hukuk Mahkemesi puanı eklenerek
listeye kaydedilir.
Sistemden Kesin Olarak Çıkarılma
Madde 37.
Avukatın sistemden kesin olarak çıkarılacağı haller şunlardır:
37.1. Almış olduğu görevi, Kanun, Yönetmelik ve Meslek Kurallarına uygun olmaksızın
yapan,İstem sahibi ve meslektaşları ile ilişkilerinde avukatlık Kanunu ve Meslek Kurallarına
aykırı davranan, İstem Sahibi ile Avukatlık sözleşmesi yapan veya Avukatlık ücreti talep
ettiği saptanan veya herhangi bir ad altında haksız menfaat temin ettiği tespit edilen Avukat,
37.2. Adli Yardım Merkezi tarafından istenen raporları, bilgi ve belgeleri verilen ikinci yazılı
önele rağmen sunmayan avukat,
37.3. Yanıltıcı belge ve bilgilerle hak kazanmadığı bir ücretin ödenmesini talep eden ya da
daha önce alınmış bir işin ücretini mükerrer olarak talep etmeyi alışkanlık haline getiren
avukat,
37.4. Kendisine sehven yapılan bir ödemeyi makul bir süre içerisinde Merkeze bildirmeyen
veya sehven yapılan ödemenin iadesi kendisinden yazılı olarak istendiği halde iade etmeyen
avukat,
Sistemden kesin olarak çıkartılır, gerektiği hallerde Avukat hakkında disiplin işlemleri
yönünden değerlendirilmek üzere dosya Baro Yönetim Kuruluna sevk edilir.
Kesin olarak çıkartılan Avukat yeniden müracaat etse dahi sisteme alınmaz. Listeden
silinmeyi gerektiren adli yardım görevi nedeniyle avukata ödenen ücretin iki katı faiziyle
birlikte geri alınır.
Yönergede Hüküm Bulunmaması Hali
Madde 38.
Bu Yönergede hüküm bulunmayan hallerde, Avukatlık Kanunu, TBB Adli Yardım
Yönetmeliği ve Ankara Barosu Kurul ve Komisyonlar Kuruluş, Görev ve Çalışma Usulleri
Hakkında Yönerge hükümleri uygulanır.
Yürürlük
Madde 39. Bu yönerge, Yönetim Kurulu’nun 09.01.2013 tarihli kararı ile yürürlüğe girmiş
olup , 23.11.2011 tarihli Yönerge yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürütme
Madde 40.
Bu Yönerge hükümleri Ankara Barosu Başkanlığı tarafından yürütülür.